گفت‌وگو با استاد صوتی کرمانی

 

استاد اکبر صوتی (کرمانی)، یکی از هنرمندان ممتاز هنر مشبک‌کاری است که بیش از نیم‌قرن در  این رشته با عشق کار و آثار ارزشمندی خلق کرده است. وی درسال 1308 «هـ . ش» در خانواده‌ای مذهبی و هنرمند در شهر کرمان دیده به جهان گشود.

فروغ آیات «قرآن مجید» برای اولین بار در مکتب‌‌خانه بر جانش نشست و اولین شعله‌های عشق به طراحی را مرحوم حاج‌علی صوتی (دایی استاد اکبر صوتی) در قلب کودکانه‌ی او فروزان کرد. اولین کسی که دستان کوچک او را با کمانه‌ی مشبک کاری برای خلق آثار هنری آشنا کرد، معلم عاشق و جان‌سوخته‌ی پنجم ابتدایی وی بود.
استاد اکبر صوتی در حال حاضر به همت حوزه‌ی فرهنگی اجتماعی شهرداری کرمان در حال آموزش این هنر به یادماندنی به علاقه‌مندان، در فرهنگ‌سرای کوثر است.
وی در گفت وگویی با کرمان‌شهر می‌گوید: هنر «مشبک» در حقیقت از زمان انسان‌های غارنشین آغاز شده است. انسان‌های اولیه برای پوشاندن پنجره‌های خود، از سنگ، چوب، پوست و برگ‌های گیاهان استفاده  و برای ورود نور، سوراخ‌هایی در آن‌ها ایجاد می‌کردند.
کم کم و هم‌گام با تکامل فکر انسان‌ها، این روزنه‌ها اشکال هندسی و متنوعی به خود گرفت که نقطه‌ی اوج این هنر در دوره‌ی صفویه بود. منابر، درها و آثار زیبایی از این هنر در موزه‌ها وجود دارد.
وی ادامه می‌دهد: اولین اثر مشبک کاری من طراحی و اجرای چهره‌ی «خیام» بود و از آن پس تاکنون 77 نمایشگاه از آثار مشبک‌کاری خود در ایران و کشورهای مختلف جهان برای علاقه‌مندان برگزار کرده‌ام.
در کار استاد صوتی مضامین مذهبی و اسلامی نقش اصلی را دارند. شاید اعجاز و قدرت آفرینندگی این هنرمند در همین است که مایه‌های سنتی، مذهبی و ملی را در سطح جهان تبیین می‌کند. ساختار آثار استاد صوتی، مملو از پیام‌های انسانی است. بازگویی این پیام بدین شیوه، کاری پیچیده و ارزیابی نهایی آن بسیار مشکل است.
استاد صوتی می‌گوید: در گزینش تابلوهای خود از معروف‌ترین خطاطان جهان اسلام هم‌چون «حامدی» از ترکیه، «عراقی» از عراق و استادانی چون «زنجانی»، «جلیل رسولی»، «محمد ایازیان»، «سیدمحسن مؤمنی» و «نصرالله افجه‌ای» بهره گرفته‌ام.
وی خطوط خوش‌نویسان مشهور را طوری تنظیم می‌کند تا ضمن حفظ اصالت خط، برای کار مشبک قابل استفاده باشند. هم‌چنین به طور ابتکاری تصاویر پیامبران را با هنر مشبک به تصویر کشیده‌ است.
وی با بیان این‌که در حال حاضر در «دانش‌گاه الزهرا» تهران و یکی از دبیرستان‌ها به تعلیم این هنر می‌پردازد، ادامه می‌دهد: 13 سال است که به طور رایگان در کارگاه خود در منزل به تعلیم هنر مشبک می‌پردازم.
آثار استاد تاکنون در نمایشگاه‌های متعددی عرضه شده است. در سال 1334 شمسی که استاد در یکی از روستاهای کرمان معلم بود، یکی از آثار وی در یکی از دبیرستان‌های شهر کرمان به نمایش گذاشته شد که در کرمان، تهران و سپس در نمایش‌گاه کارهای دستی جهان در کشور ژاپن، رتبه‌ی اول را به خود اختصاص داد.
وی می‌گوید: تاکنون 380 اثر مشبک‌ کاری خلق کرده‌ام که از این تعداد 181 اثر در کرمان هستند و قرار است در موزه‌ای نگه‌داری شوند و 120 اثر نیز در موزه‌ی «برج آزادی» تهران نگه‌داری می‌شوند.
هم‌چنین کتاب استاد صوتی با عنوان «مشبک» مشتمل بر تصویر 220 اثر و روش‌های کار مشبک‌کاری به چاپ رسیده است که در حال حاضر برای دانش‌جویان رشته‌ی هنر در مقطع کارشناسی تدریس می‌شود.
آثاری که استاد صوتی خلق کرده است، در نوع خود کم‌نظیر و شاید بی‌نظیر باشند و موجب افتخار کرمانیان هستند. در حال حاضر این هنرمند توانا به واسطه‌ی ارزشی که برای هم‌شهریان خود قائل است، طی یک دوره‌ی آموزشی به آموختن این هنر ماندگار به هم‌شهریان خود در فرهنگ‌سرای کوثر شهرداری مشغول است.
گفتنی است این دوره‌ی آموزشی که با همت حوزه‌ی فرهنگی اجتماعی شهرداری و فرهنگ‌سرای کوثر در حال برگزاری است، از اسفندماه سال گذشته در این فرهنگ‌سرا آغاز شده است و هر دوره‌ی آن پنج ماه طول می‌کشد.
 در حال حاضر حدود 20 نفر از هنرجویان کرمانی در حال فراگیری این هنر در این فرهنگ‌سرا می‌باشند و هر دوره‌ی آموزشی دو روز در هفته برگزار می‌شود.
 هم‌چنین نمایش‌گاهی از آثار استاد صوتی نیز مشتمل بر 100 اثر در تالار آیینه‌ی فرهنگ‌سرای کوثر برای علاقه‌مندان به نمایش گذاشته شده است و هنردوستان می‌توانند در کنار فراگیری این هنر زیبا، از آثار استاد صوتی نیز بازدید کنند.