دیدگاه‌های مختلفی پیرامون رازهای پیشرفت شتابان ژاپن وجود دارد، اما شاید بتوان گفت که یکی‌از این رازها، تنوع‌رسانه‌ها و سطح‌بالای روزنامه خوانی در میان اقشار مختلف مردم این کشور باشد.
بررسی‌های انجام گرفته از سوی انجمن روزنامه‌نگاران ژاپن نشان می‌دهد که هم اکنون برای هر خانوار ژاپنی، بیش از یک روزنامه منتشر می‌شود که در جهان در بالاترین رده قرار دارد.
بر اساس آمار این انجمن در ژاپن که بیش از ۵۱میلیون و ۱۰۲هزار خانوار در آن زندگی می‌کنند، ۵۲میلیون و ۳۱۰هزار نسخه روزنامه چاپ می‌شود.
این آمار همچنین بدین معنی است که‌در کشور ۱۲۷میلیون نفری ژاپن ، برای هر ۲/۴۳نفر یک روزنامه منتشر می‌شود.
این گزارش نشان‌دهنده آن است که کلان شهر توکیو پایتخت ژاپن، بیشترین روزنامه خوان را در خود جای داده است.
در توکیو بیش از شش میلیون و ۵۳هزار نسخه روزنامه منتشر می‌شود که این آمار نشان می‌دهد، برای هر خانوار در توکیو، ۱/۰۲روزنامه منتشر می‌شود.
یکی از دلایل بزرگ گسترده بودن روزنامه خوانی در ژاپن، وجود شبکه‌های توزیع روزنامه در گوشه و کنار این کشور است که روزنامه را به در خانه مردم می‌رساند.
این شبکه گسترده توزیع سبب شده تا در ژاپن هر روزه در صندوق پست خانه ۹۴/۳۲درصد از روزنامه‌خوانان ژاپنی، روزنامه قرار گیرد.
باقی خوانندگان نیز روزنامه‌های خود را به‌طور مستقیم‌از کیوسک‌ها، ایستگاه های قطار و یا دیگر مکان‌های عرضه روزنامه خریداری می‌کنند.
در ژاپن بیشتر شرکت‌های بزرگ مطبوعاتی، روزانه روزنامه خود را دو نوبت به چاپ می‌رسانند و آنها را بامداد و غروب هر روز در دسترس خواننده قرار می‌دهند.
به‌طور معمول پخش روزنامه بامدادی در ژاپن حوالی ساعت سه تا چهار بامداد و پخش چاپ غروب روزنامه‌ها، حوالی ساعت چهار بعداز ظهر هرروز انجام می‌شود.
روش پخش روزنامه در ژاپن بدین شکل است که در مرحله نخست روزنامه از چاپخانه در مراکز شهرها به کانون‌های پخش در گوشه و کنار کشور فرستاده می شوند و سپس بوسیله موتور و دوچرخه‌سوارانی که در این مراکز کار می‌کنند، به جلو درب خانه خوانندگان رسانده می‌شود.
بررسی‌های انجمن روزنامه‌نگاران ژاپن نشان می‌دهد، هر ژاپنی به‌طور میانگین روزانه ۲۹/۸دقیقه وقت خود را برای خواندن روزنامه صرف می‌کند.
آمار زمانی که هر روزنامه خوان برای خواندن روزنامه صرف می‌کند، در میان مردان ژاپنی ۳۲/۵دقیقه و در میان بانوان ژاپنی ۲۷/۴دقیقه درروز می‌باشد.
بررسی انجام گرفته‌از سوی شش روزنامه بزرگ سراسری ژاپن نشان می‌دهد، حدود ۶۵درصد از ژاپنی‌ها اطلاعات بدست آورده از رخدادهای سیاسی را از روزنامه‌ها دریافت می‌کنند که ۱۰درصد کمتر تلویزیون است.
نتیجه این بررسی همچنین نشان داده است که ۶۶/۳درصد از شهروندان ژاپنی اخبار محلی و منطقه‌ای را از روزنامه می‌گیرند که حدود ۴۰درصد بیشتر از تلویزیون است.
در ژاپن با توجه به ضرورت بیطرف بودن رسانه‌ها و حفظ استقلال، چه در بخش رسانه‌های تصویری و چه در بخش رسانه‌های نوشتاری، هیچ رسانه دولتی وجود ندارد.
از این‌رو رسانه‌ها در ژاپن برای تامین بودجه خود،به انتشار آگهی در شبکه تلویزیونی و روزنامه‌های خود می‌پردازند.
در ژاپن تنها تلویزیون سراسری این کشور(ان.اچ.کی) یک شبکه عمومی دانسته می‌شود که به دلیل آن‌که بودجه خود را به‌طور مستقیم ماهانه از مردم می‌گیرد، از پخش آگهی و بدست آوردن درآمد از راه تبلیغات خودداری می‌کند.
آمارهای مربوط به سال ۲۰۰۵میلادی نشان می‌دهد که در این سال در ژاپن به‌طور کلی پنج تریلیون و ۹۶۲میلیاردین هزینه تبلیغات شده که بیش از یک تریلیون ین از آن مربوط به روزنامه‌ها است.
پرشمارگانترین روزنامه سراسری در ژاپن، روزنامه یومیوری است که روزانه حدود ۱۴میلیون نسخه روزنامه در دو نوبت منتشر می‌کند.
روزنامه یومیوری در سال ۱۸۷۸میلادی با تیراژ چندصد نسخه کار اطلاع‌رسانی را در ژاپن آغاز کرده،اما هم‌اکنون نه تنها در ژاپن بلکه درجهان در جایگاه پرشمارگانترین روزنامه قرار گرفته است.
روزنامه "یومیوری" در سراسر ژاپن ۲۸مرکز چاپ دارد که چاپ صفحات رنگی روزنامه در آنها امکانپذیر است.
این روزنامه حدود شش هزار کارمند با ۳۳دفتر در خارج و ۳۵۲دفتر در داخل ژاپن دارد که شمار کلی آنها به ۳۸۵دفتر می‌رسد.
روزنامه یومیوری در منطقه خاورمیانه نیز دارای چهار دفتر در تهران ، استانبول، قاهره و بیت‌المقدس است.
روزنامه یومیوری دارای هشت هزار مرکز فروش در ژاپن است و روزنامه‌های بامداد و غروب را بدست مشترکین این روزنامه می‌رساند.
چاپ بامدادی روزنامه یومیوری به طور میانگین حدود ۴۰صفحه و چاپ بعد از ظهر دارای حدود ۱۰صفحه دارد که صفحه نخست آن را معمولا با عکس رنگی تزیین می‌کند.
چاپ بامداد این روزنامه معمولا از ۱۱بخش تشکیل می‌شود که عبارت از بخش عمومی، سیاسی، جهانی، اقتصادی، علمی، اجتماعی، ورزش، سهام، زندگی، منطقه، تجزیه و تحلیل می‌باشد.
بخشی از صفحات روزنامه یومیوری را آگهی‌های تبلیغاتی در بر می‌گیرد که از سرچشمه‌های بزرگ درآمد این روزنامه است.
برای مثال نرخ رسمی یک آگهی رنگی به ابعاد ۵/۴سانتی متر در ۱۰/۹سانتی متر در صفحه نخست چاپ بامداد روزنامه یومیوری حدود ۳/۵میلیون ین است.
گفتنی است که مراکز محلی پخش و فروش روزنامه یومیوری نیز به‌طور جداگانه اقدام به پذیرش آگهی‌های تبلیغاتی از شرکت‌های منطقه می‌کنند که برگ‌های آنها در میان روزنامه قرار می‌گیرد.
یومیوری دارای یک روزنامه وابسته انگلیسی زبان به نام دیلی یومیوری است که بیش از ۴۲هزار نسخه تیراژ در روز داشته و پس از روزنامه ژاپن‌تایمز در رده دوم پرشمارگانترین روزنامه انگلیسی زبان در ژاپن قرار دارد.
گفتنی است روزنامه یومیوری دارای چهار کانال تلویزیونی وابسته است که بزرگترین آن کانال چهار "نیهون تربی" می‌باشد.
این روزنامه برگزارکننده بسیاری از نشست‌های جهانی در زمینه‌های مختلف همچون علمی، فرهنگی و سیاسی می‌باشد و در آن حتی رهبران کشورها نیز شرکت می‌کنند.
روزنامه یومیوری دارای یک منشور است که بر اساس آن پیگیری آزادی که مسوولانه است، ضروری است.
در این منشور آمده است که باید حقیقت را با دلیری پیگیری کرد و با استفاده حق بیان مسوولانه با دادن اطلاعات درست به مردم به اعتماد آنها پاسخ شایسته داد.
احترام به حقوق انسان‌ها و آرمان قراردادن انسان سالاری نیز از دیگر متون منشور روزنامه یومیوری است.
دومین روزنامه بزرگ ژاپن روزنامه "آساهی" است که روزانه حدود ۱۱/۵ میلیون نسخه روزنامه منتشر می‌کند.
روزنامه آساهی که در سال ۱۸۷۹میلادی کار خود را آغاز کرده است، هم‌اکنون شش هزار و ۴۳نفر کارمند دارد.
منبع : ایرنا